Samen werken aan een democratie

“Kinderen worden niet geboren met een democratisch gen. Daar moeten we bewust aan werken.” – Micha de Winter

Een democratische basis

Die Vreedzaam-methode blijkt hard nodig. Dennis’ verhaal maakt al snel duidelijk dat het aantal democratieën wereldwijd afneemt en ook het draagvlak voor de democratie binnen Nederland onder druk staat. Hoog tijd om daar met z’n allen bewust aan te werken!

Vol beeldende verhalen en levendige voorbeelden legt Dennis uit hoe de Vreedzaam-methode kinderen helpt in hun democratisch denken. En dat werpt zijn vruchten af: leerlingen die op een Vreedzame school hebben gezeten, tonen op jongvolwassen leeftijd nog altijd meer compassie en filantropie. Het is een langdurige basis die al jong gelegd moet worden, aldus Dennis.

De Vreedzaam-methode

De basis van het Vreedzame systeem bestaat uit vier pijlers:

1. Een positieve sociale gemeenschap
2. Conflicthantering en mediatie
3. Taken en verantwoordelijkheden
4. Omgaan met diversiteit

Al op jonge leeftijd leren kinderen dat conflicten voortkomen uit een verschil in standpunten en leren ze dit zelf (of samen met een als mediator benoemde medeleerling) op te lossen. Begrip voor elkaars verschillen en eigen verantwoordelijkheid vormen de basis voor een mini-democratie op school en in de wijk.

Toepassingen binnen taalcoaching

Vrijwilligers – vooral wanneer zij met kinderen werken – kunnen de termen en elementen uit de Vreedzaam-methode gebruiken om aan te sluiten bij de leefwereld van hun mentorkind. De binnenkomer, afsluiter, termen als ‘conflict’ of ‘mediator’… Ze zullen herkenbaar zijn voor iedere scholier van een Vreedzame school. Door een kind aan te spreken in zijn ‘eigen taal’ schep je vertrouwen en begrijp je elkaar beter.

Praktische tips

Wat kan een taalvrijwilliger daarnaast praktisch doen? Enkele van Dennis’ tips:

• Start iedere les met een binnenkomer en sluit af met een afsluiter: een soort ijsbreker waarmee je de ander beter leert kennen en een goede sfeer schept voor je les of activiteit. Dennis: “Schep eerst een band voor je de inhoud in gaat.”
• Geef opstekers: complimentjes waarmee je het zelfvertrouwen van de ander een boost geeft. Dennis: “We zijn zo gewend om het negatieve te benoemen: niet doen, stoppen, dat doe je verkeerd… Maar tegen elke negatieve opmerking zouden eigenlijk vier opstekers moeten staan. En dat is moeilijker dan je denkt.”
• Maak de ander verantwoordelijk. Dennis: ‘We gaan het vaak voor een ander oplossen, maar laat ze een probleem eens zelf oplossen. Daarmee voelen ze zich er ook veel verantwoordelijker voor.”
• Ben je bewust van je eigen gebruiken en vooroordelen. Dennis: “Verschillende culturen schuren soms, diversiteit ís soms lastig. Durf daar open over te sparren met elkaar.”

Ieder z’n rol

Het werken aan een democratische basis is nooit af. Ook op volwassen leeftijd blijven we ons bewust moeten inzetten voor een goede omgang met elkaar. En het is nooit te laat om te beginnen. Dus… wie heb jij vandaag al een opsteker gegeven?

Terugkijken

kon je er niet bij zijn of wil je nog eens op je gemak terugluisteren? Het hele college, met nog veel meer praktische handvatten en voorbeelden – Wat is bijvoorbeeld een WC-wethouder? – kijk je terug via deze link

Foto’s

Klik op de beelden hieronder voor een sfeerimpressie van het college in het Stadsklooster. Met het pijltje naar rechts bekijk je alle foto’s. De fotografie is verzorgd door Joris Louwes, MediaMakers VC Utrecht.